Page:Progreso - 3a yaro.pdf/383

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
353
LINGUALA QUESTIONI
Ramo.

La vorto ramo semblas utila en la naturala cienci, ube on parolas multe pri ramifi­cation (vorto inter­naciona : DEFIS) ; ed anke en altra faki, ube on uzas metafore la sama ideo. Kad on devas adoptar ol vice brancho ? O kad on devas admisar ol apud brancho, kun altra senco ; e quale lor on definos ica senco ?

Kloko.

So de Janko aprobas la propozo di kloko (No 25, p. 26) ma ne quale adverbo (esas tri kloke). On devus uzar la substantivo : esas un kloko, du kloki, simile kam minuti. On dicus : il advenis ye tri kloki ; e l’expresuri : ante tri kloki, pos tri kloki, genitus nula dubo.

Sensuo, spirituo.

Se on adoptos la regulo di acentizo propozita da So Jespersen (No 22, p. 583), on povos redonar a ca du vorti lia max etimo­logiala radiko, nome : sensu, spiritu, sen chanjar l’acento (nam la neceseso pozar l’acento sur la finala u esis la sola motivo, qua impedis ni adoptar ta formi etimo­logiala) ; e tale on obtenos reguloze la korekta derivaji tote inter­naciona : sensualismo, spiri­tualismo (rimarkez ke en oli u esas vera konsonanto, o formacas diftongo kun la sequanta a, omnasupoze, ne konstitucas aparta silabo). Komparez materya­lismo, qua, segun la sama propozo, skribesos materia­lismo. Sed lor ni perdus la distingo, quan ni facis inter sensala (qua apartenas a la sensi) e sensuala (qua amas la plezuri di la sensi) ; e la naturala derivaji spirit-ismo, ‑isto. To esas kontrala argumento tre konsi­derinda.

Pri la neoficiala vorti.[1]

Pro ke ta questiono esis recente diskutata en plura Idista jurnali, esas oportuna memorigar la reguli di l’Uniono, qui solvas ol tre simple e klare. La Statuti di l’Uniono dicas :

« 2. L’Uniono adoptas e propagas la Linguo inter­naciona di la Delegitaro, tala quala ol rezultas de lalabori e decidi di la Komitato [di la Delegitaro] e di la konstanta Komisitaro… »

« 3. Omna membro di l’Uniono promisas lernar e praktikar la linguo, tala quala ol esas definita da la decidi di la Komitato di la Delegitaro e di l’Akademio di l’Uniono… »

Altralatere on memorez la Deklaro, per qua la konstanta Komisitaro finis sua labori, deklaro subskribita da omna sa membri[2] :

« Vortolibri e gramatiki di linguo inter­naciona konforma a la

3

  1. Komparez No 29, p. 298-299.
  2. Progreso, No 12, p. 714, e No 13, p. 34.